Obecnie znamy wiele typów wirusa Herpessimplex. Najistotniejsze znaczenie w powstawaniu zmian skórnych mają: typ 1 (HSV 1), jest odpowiedzialny za powstawanie zmian na błonach śluzowych jamy ustnej, twarzy.opryszczka wargowa, typ (HSV 2), jest odpowiedzialny za powstawanie zmian w obrębie narządów płciowych, pośladków, opryszczka Owrzodenie/opryszczka jamy ustnej. Mam prosbe do czytelnikow forum.Podejrzewam ze moj 2 letni syn ma opryszczke jamy ustnej.Pojawila sie w wyniku wysokiej temperatury ,leczenie antybiotykowe nie daje efektow.Dziecko nie chce jesc i pic.Czy ktos mi moze poradzic co robic ,jak mam mu pomoc. Opryszczka – przyczyny, objawy, leczenie opryszczki wargowej. Tabletki i maści na opryszczkę na ustach bez recepty. Opryszczka pospolita to wirusowa choroba zakaźna skóry wywoływana przez dwa gatunki wirusów z rodziny Herpesviridae – HSV 1 i HSV 2. Pierwszy z nich powoduje opryszczkę wargową i opryszczkę błony śluzowej, natomiast Zespołem pieczenia jamy ustnej zajmują się lekarze stomatolodzy specjaliści periodontologii i błon śluzowych jamy ustnej we współpracy z lekarzami innych specjalizacji, np. endokrynologami. Częstość występowania przewlekłego pieczenia w jamie ustnej szacuje się od 0,7 proc. do 14,8 proc. w populacji. Opryszczka wirusa HSV dotyka okolic okołowargowych i błony śluzowej jamy ustnej. Warto odróżnić dwa typy wirusa HSV powodującego zakażenie opryszczką: wirus opryszczki HSV-1 powoduje zakażenia okolic twarzy i błon śluzowych jamy ustnej; wirus opryszczki HSV-2 wywołuje zakażenia okolic okołogenitalnych. Opryszczka wargowa – znana również jako opryszczka wargowa, opryszczka wargowa lub opryszczka wargowa – składa się z łatwo rozpoznawalnej i szeroko rozpowszechnionej infekcji opryszczkowej Sobota, październik 7, 2023 . Opryszczka wargowa powstaje w wyniku działania wirusa opryszczki HSV. Jak się jej szybko pozbyć – jakie leki i maści stosować? Czy opryszczką można się zarazić? Jakie objawy daje wirus opryszczki HSV, poza pęcherzykami? Opryszczka – opis Opryszka na ustach wywoływana jest przez wirusy HSV1 oraz HSV2. To choroba zakaźna, którą znamy również pod innymi nazwami, np. febra, skwarka, zimno na ustach. Opryszczka wargowa zazwyczaj ma bardzo łagodny przebieg – nie towarzyszą nam objawy ogólne, np. gorączka, a zakażenie tym wirusem jest powszechne. Co sprzyja zakażeniu? Głównie osłabiona odporność lub stres. Opryszczka na ustach objawia się najczęściej krostami, owrzodzeniami, bolesnymi pęcherzami w okolicach ust. W cięższej postaci może wystąpić opryszczkowe zapalenie całej jamy ustnej – wówczas opryszczka pojawia się np. na języku. Są również poważniejsze postaci zakażenia wirusem opryszczki - o czym piszemy w dalszej części artykułu (ale dotyczą one głównie małych dzieci i osób z obniżoną odpornością). Wirus opryszczki a półpasiec i ospa wietrzna Opryszczka wywoływana jest przez wirus opryszczki HSV1 lub HSV2. Oba wirusy są spokrewnione z wirusami ospy wietrznej oraz półpaśca, o czym pisaliśmy w osobnym artykule. Jeśli doszło do zakażenia wirusem opryszczki HSV1, może pojawić się opryszczka w jamie ustnej, nosie, czasami na narządach płciowych. Z kolei wirus HSV2 powoduje opryszczkę głównie na narządach płciowych. Według danych epidemiologicznych, aż 90% dorosłych osób jest nosicielami wirusa opryszczki typu 1, czyli HSV1, a u 10% występuje wirus opryszczki HSV2. Czy opryszczką można się zarazić? Tak, opryszczka jest zaraźliwa. Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez kontakt z płynem surowiczym z pęcherzyków. Wirus opryszczki HSV1 występuje w ślinie, a więc można się nim zarazić zarówno przy kontakcie z płynem surowiczym z pęcherzyków, jak i poprzez korzystanie z osobą zakażoną np. ze wspólnych ręczników. Gdy dojdzie do zakażenia, wirus przenika przez błonę śluzową do naszych komórek naczyń krwionośnych, po czym powoduje stan zapalny, czego wynikiem jest powstanie martwicy śródbłonka, a co za tym idzie – może pojawić się płyn surowiczy. Wirus namnaża się w pęcherzykach przez około 6 dni. Po tym czasie nasz układ odpornościowy zaczyna reagować na obecność wirusa i pęcherzyki zaczynają pękać i się goić. Jeśli zakaziliśmy się wirusem opryszczki typu 1 (HSV1), choroba przebiega z raczej bezobjawowo – ale nie jest to regułą. Do zakażeń dochodzi najczęściej w wieku dziecięcym i od tego momentu wirus pozostaje w uśpieniu i może wywoływać opryszczkę wargową, gdy nasz organizm ulega osłabieniu. Inaczej jest w przypadku pierwotnego zakażenia wirusem opryszczki – wówczas choroba ma o wiele ostrzejszy przebieg – dopiero nawroty choroby przebiegają nieco łagodniej. Zakażenie HSV1 – jakie przybiera postaci? Zakażenie wirusem HSV1 zwykle objawia się opryszczką wargową – ale nie tylko. Poniżej przedstawiamy wszystkie możliwości. Opryszczka wargowa – najczęstsza postać nawrotowa, łagodna, zwykle w okolicach ust. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – zwykle ma postać pierwotnego zakażenia HSV1. Pęcherzyki pojawiają się w okolicach ust i na błonie śluzowej jamy ustnej. Przebieg jest nieco cięższy niż przy opryszczce wargowej, ponieważ może pojawić się np. gorączka. Zanokcica opryszczkowa oraz opryszczka skóry – zanokcica to zakażenie wału paznokciowego. Zmiana jest bardzo bolesna. Może występować także w innych okolicach skóry. Zapalenie spojówek i rogówki – to postać opryszczki zaliczana do groźnych, ponieważ może skutkować nawet utratą wzroku, ponieważ dochodzi do zmętnienia rogówki. Opryszczkowe zapalenie mózgu – to bardzo rzadka postać zakażenia opryszczką – zapada na nią rocznie zaledwie 1 osoba na 500 000. Zwykle chorują na nią dzieci oraz dorośli po 50. roku życia. Objawy to gorączka, drgawki, zaburzenia świadomości, niedowłady i porażenia nerwów czaszkowych. U dzieci dodatkowo występuje obrzęk tarczy nerwu wzrokowego. Zakażenia narządowe – to również dość rzadka forma opryszczki. Dotyka wielu narządów – dochodzi do zapalenia przełyku czy wątroby. Na tę postać najbardziej narażone są osoby z obniżoną odpornością (chemioterapia, AIDS, przeszczep narządów). Przebieg choroby jest bardzo ciężki. Opryszczka wargowa – najczęstsze objawy swędzenie, mrowienie i pieczenie w okolicy ust, zaczerwienie oraz napięta skóra wokół warg, pojawienie się małych grudek, krostek, pęcherzyków lub bolesnych owrzodzeń na ustach, ogólny ból w okolicy ust, nadżerki i strupy. Uwaga! Przebijanie pęcherzyków wcale nie przyspieszy wyleczenia opryszczki! Co gorsza, przy wylaniu się płynu surowiczego z pęcherzyka, może dojść do jego rozprzestrzenienia się w inne miejsce, prowadząc np. do opryszczki w rogówce, nosie lub jamie ustnej. Czynniki sprzyjające nawrotowi opryszczki wargowej Aby wystąpił nawrót opryszki wargowej (wywoływanej przez wirus HSV1) wirus potrzebuje zwykle sprzyjających mu warunków. To osłabiona odporność organizmu, stan grypy lub przeziębienia, wysoka gorączka, wysoka temperatura, długa ekspozycja na promieniowanie UV, silny stres, występowanie innych chorób zakaźnych, urazy mechaniczne w okolicach ust, wyziębienie organizmu, anemia, niedożywienie organizmu, u kobiet miesiączka. Opryszczka wargowa – wygląd i fazy rozwoju Poniżej przedstawiamy kilka zdjęć opryszczki wargowej u różnych osób. Opryszczka na ustach - zdjęcie nr 3 Opryszczka na ustach - zdjęcie nr 2 Opryszczka na ustach - zdjęcie nr 1 I faza opryszczki – swędzenie oraz pieczenie okolic ust, a niekiedy widoczne zaczerwienienie. II faza opryszczki – pojawienie się małych grudek w okolicy ust (w postaci krost), uczucia mrowienia i swędzenia. III faza opryszczki – pojawienie się pęcherzyków z płynem surowiczym. IV faza opryszczki – pęcherzyki zaczynają pękać (zwykle dochodzi do tego po ok. 7 dniach od pierwszych objawów). V faza opryszczki – w miejscu pękniętych pęcherzyków pojawiają się nadżerki. VI faza opryszczki – gojenie się zmian. Opryszczka – leki, maści i domowe sposoby Nie jest możliwe całkowite pozbycie się wirusa z organizmu, jeśli doszło do zakażenia. Jedyne leczenie, jakie możemy podjąć, to stosować maści na opryszczkę, aby przyspieszyć i złagodzić jej przebieg. W tym celu poleca się maści z antybiotykami, a także tabletki (leki przeciwwirusowe). O rodzaju leczenia powinien zdecydować lekarz. Jeśli opryszczka jest wyjątkowo dokuczliwa i bolesna, możliwe jest zastosowanie leków przeciwbólowych (działających ogólnie lub miejscowo znieczulających). Jeśli nawroty opryszczki są bardzo częste, lekarz może zdecydować o terapii, która będzie przeciwdziałać pojawieniu się opryszczki. Z dostępnych leków na opryszczkę mamy do wyboru kremy (np. Zovirax, Vratizolin, Herpex, Axoviral), płyny (np. Sonol), plastry (np. DermaPlast Hydro, Compeed Cold Sore), tabletki (np. Hevipoint). A jak domowymi sposobami radzić sobie z opryszczką? Istnieje kilka metod, które u niektórych osób się sprawdzają – ale raczej przy łagodnym przebiegu choroby. Do nich należy np. smarowanie zmian miodem, aloesem, szałwią, rumiankiem lub miętą (zaparzone torebki po herbacie), czosnkiem lub cebulą, olejkiem z drzewa herbacianego. Na forach internetowych możemy też przeczytać o okładach z rozmoczonej w wodzie polopiryny lub aspiryny przez około 10 minut. Opryszczka wargowa a wystąpienie miesiączki Jak wcześniej wspomnieliśmy, czynnikiem sprzyjającym nawrotowi opryszczki jest u kobiet miesiączka. Dzieje się tak, ponieważ układ odpornościowy pracuje wówczas inaczej niż zwykle – szczególnie na kilka dni przed wystąpieniem menstruacji. Dlatego w tym czasie zaleca się, aby bardziej dbać o higienę okolic ust (a jeśli pojawią się np. grudki, nie należy ich dotykać – chyba że w celu nałożenia maści) oraz dokładnie myć ręce. Opryszczka w ciąży O ile opryszczka narządów płciowych w ciąży jest groźna, o tyle postać wargowa nie przysporzy tylu problemów. Organizm kobiety w ciąży jest szczególnie narażony na nawrót opryszczki, ponieważ mamy do czynienia ze spadkiem odporności i wieloma zmianami hormonalnymi. Przypadkiem groźnej opryszczki wargowej jest jej występowanie po raz pierwszy – właśnie w ciąży. Wówczas jej przebieg może być ciężki i stanowić zagrożenie dla ciąży. Jak leczyć opryszczkę w ciąży? Przede wszystkim należy udać się do lekarza (rodzinnego lub ginekologa) i nie stosować żadnych leków bez jego wiedzy. Zwykle zaleca się leczenie tabletkami bezpiecznymi dla płodu, maściami i witaminą B. Opryszczka u małego dziecka Do zakażenia wirusem HSV1 dochodzi zazwyczaj w dzieciństwie, od około 6 miesiąca życia, do 5 roku. Warto wiedzieć, że im młodsze jest dziecko, tym gorszy będzie przebieg choroby, ale niezależnie od wieku, należy udać się z dzieckiem do lekarza, aby jak najszybciej wdrożyć leczenie. Naszym zadaniem jest także pilnowanie, aby dziecko nie rozdrapywało zmian opryszczkowych, ponieważ bardzo łatwo przeniosą się one na inne miejsca. Często opryszczka wargowa u dzieci przebiega razem z opryszczkowym zapaleniem jamy ustnej oraz dziąseł. Pojawia się ponadto gorączka, opuchlizna dziąseł, często ślinotok. Opryszczka – śmiertelna dla noworodków Najgorszy przebieg opryszczki dotyka noworodki, gdzie z powodu wirusa może dojść nawet do śmierci dziecka. Wirus atakuje nie tylko okolice ust, ale także całą twarz, oczy, gardło, język, przełyk, podniebienie, a niekiedy nawet całe ciało. Zmiany są bardzo niebezpieczne i kierują się ku centralnemu układowi nerwowemu. A gdy tak się stanie, mogą pojawić się napady padaczkowe, groźne drgawki, ospałość i wybrzuszenie ciemiączka. Zakażenie wirusem opryszczki u noworodków ma więc przebieg bardzo gwałtowny i dotyczy wielu narządów. Podnosi np. poziom enzymów wątrobowych, przez co dochodzi do uszkodzenia wątroby. Może zacząć się także obumieranie jelit lub zapalenie mózgu. KAŻDA godzina jest wówczas na wagę złota, ponieważ śmiertelność przy nieleczonej opryszczce u noworodków wynosi prawie 80%! Poza tym po zakażeniu mogą wystąpić trwałe powikłania neurologiczne. Nie należy więc bagatelizować opryszczki u tak małych dzieci, a gdy sami mamy opryszczkę, koniecznie dbajmy, aby nie zarazić dziecka. Bibliografia Marczyńska M., Opryszczka u dzieci, Pediatr Dypl. 2012;16(2):44-49, źródło: (dostęp: Lesiak A., Joanna Narbutt J., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum 2017, tom 3, nr 4, 147–151. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące zakażeń wirusem opryszczki zwykłej u kobiet ciężarnych 2006–2011. Kuchar E., Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej u dorosłych, źródło: (dostęp: fot. Adobe Stock, RFBSIP Spis treści: Opryszczka - czym jest? Opryszczka - drogi zakażenia Rodzaje opryszczki Objawy opryszczki Przyczyny nawrotu opryszczki Opryszczka w ciąży Opryszczka u noworodków Opryszczka u niemowląt i dzieci Leczenie opryszczki Jak się pozbyć opryszczki? Domowe sposoby Powikłania opryszczki Czy można wyleczyć opryszczkę? Opryszczka - czym jest? Opryszczka jest chorobą zakaźną wywoływaną przez Herpes simplex virus (HSV). HSV jest powszechnie występującym DNA-wirusem, który dostaje się do organizmu i pozostaje w nim już do końca życia, co pewien czas uaktywniając się i wywołując objawy. Do pierwszego w życiu zakażenia opryszczką (pierwotnego) dochodzi najczęściej między 16. a 29. rokiem życia. Opryszczka występuje pod postacią pęcherzykowej wysypki, na styku skóry i błon śluzowych, przeważnie w okolicy ust lub narządów płciowych. Chociaż zakażenie w większości przypadków ma łagodny przebieg, może powodować objawy ogólnoustrojowe i wymagać leczenia szpitalnego. Opryszczka najbardziej niebezpieczna jest dla kobiet ciężarnych, noworodków oraz osób z obniżoną odpornością. Opryszczka – drogi zakażenia Do zakażenia opryszczką dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z zakażoną osobą, a dokładniej z wydzieliną zawierającą wirusa, i w mniejszym stopniu drogą kropelkową, np. podczas mówienia z bliskiej odległości. Opryszczka może być transmitowana przez ślinę, poprzez uszkodzenia naskórka oraz w trakcie stosunku płciowego. Najbardziej zaraźliwe są wypełnione płynem i pękające pęcherzyki. Mniej zakaźne są przyschnięte, gojące się zmiany. Do zakażenia opryszczką może dojść gdy występują objawy, ale też podczas bezobjawowej reaktywacji wirusa (ok. 70% przypadków zakażenia). Wirus opryszczki co pewien czas jest obecny w ślinie, nasieniu, wydzielinie z pochwy lub szyjki macicy. Rodzaje opryszczki Wyróżnia się dwa rodzaje wirusa opryszczki: HSV-1 – wywołuje głównie zmiany w okolicy czerwieni wargowej (opryszczka na ustach, opryszczka wargowa), na śluzówce jamy ustnej, dziąseł, spojówek, ale też na tułowiu lub rękach, rzadko zakażenie narządów płciowych (opryszczkę genitalną), HSV-2 – wywołuje opryszczkę narządów płciowych oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Opryszczka – objawy Objawy opryszczki zależą od rodzaju zakażenia (pierwotne czy nawrotowe), miejsca zakażenia, wieku i odporności danej osoby. Objawy opryszczki wargowej Opryszczka na ustach, zwana opryszczką wargową, jest najczęstszą postacią zakażenia wirusem HSV. Jej objawy to: objawy prodromalne: mrowienie i pieczenie w okolicy ust, następnie zaczerwienienie, obrzęk, ciepło, ból lub swędzenie, zanim pojawi się wysypka, bolesne, wypełnione płynem pęcherzyki, występujące w skupiskach, pojawiające się na wargach, skórze wokół warg, a czasami w jamie ustnej - wówczas występują w postaci aft. Objawy pierwotnego zakażenia opryszczką wargową Pierwsze w życiu zakażenie, czyli pierwotne zakażenie wirusem opryszczki, przebiega zwykle jako opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł. Szczególnie narażone są na nie dzieci do 5. roku życia. Na ogół choroba ma łagodny przebieg, ale zdarzają się przypadki wymagające pobytu w szpitalu. Objawami są wówczas: wysoka gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, drażliwość, duże osłabienie, utrudnione przyjmowanie posiłków i płynów, bolesne, drobne pęcherzyki w jamie ustnej, które pękają i zmieniają się w owrzodzenia i nadżerki. Objawy opryszczki narządów płciowych Opryszczka narządów płciowych jest najczęstszą wirusową chorobą przenoszona drogą płciową. Głównym objawem są drobne pęcherze na czerwonym tle, wypełnione płynem w okolicach intymnych. Z czasem pęcherze pękają i zamieniają się w owrzodzenia i nadżerki. U kobiet opryszczka genitalna objawia się: zmianami na wargach sromowych, w pochwie i na szyjce macicy, obrzękiem warg sromowych, bólem, szczególnie w trakcie poruszania się. U mężczyzn opryszczka narządów płciowych objawia się zmianami na napletku, żołędzi i skórze prącia. Objawy pierwotnego zakażenia opryszczką narządów płciowych Objawy pierwotnego zakażenia opryszczką narządów płciowych pojawiają się między 2. a 12. dniem od kontaktu z osobą zakażoną. Należą do nich: pęcherze występujące na początku na wargach sromowych i przedsionku pochwy, z czasem przemieszczające się na krocze i w kierunku odbytu; w niektórych przypadkach pęcherze pojawiają się również w pochwie i na szyjce macicy, dodatkowo mrowienie skóry oraz objawy ogólnoustrojowe, jak podwyższona temperatura, złe samopoczucie, bóle mięśniowe, czasami u kobiet problemy z oddawaniem moczu. Przyczyny nawrotu opryszczki Są pewne czynniki, które sprzyjają nawrotom opryszczki. Do reaktywacji wirusa może dojść w wyniku: nadmiernego stresu, wychłodzenia organizmu, wysiłku fizycznego, przeziębienia, po ekspozycji słonecznej, miesiączki, obniżenia odporności, chorób nowotworowych, przyjmowania leków immunosupresyjnych, urazu w okolicy ust, działania wiatru, mrozu. Opryszczka może pojawić się również bez konkretnej przyczyny. Opryszczka w ciąży Według statystyk około 20% kobiet w ciąży jest zakażonych wirusem opryszczki, a u około 2% dochodzi do zakażenia w trakcie ciąży. Największe ryzyko występuje u kobiet, które mają za sobą związki partnerskie trwające krócej niż rok. Największe ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko występuje wtedy, gdy do zakażenia doszło w drugiej połowie ciąży, szczególnie w III trymestrze oraz w okresie okołoporodowym. Wówczas organizm matki nie jest w stanie wytworzyć wystarczającej ilości przeciwciał i dziecko jest zagrożone najbardziej poważnymi powikłaniami. Najbardziej niebezpieczne zakażenia w trakcie ciąży, to zakażenia pierwotne (pierwsze w życiu). Jeśli u kobiety dojdzie tylko do nawrotu opryszczki w trakcie ciąży, to ryzyko przeniesienia wirusa na noworodka jest znacznie mniejsze, niż w przypadku pierwotnego zakażenia. Wynika to z faktu, że organizm matki jest uzbrojony wtedy w większą liczbę przeciwciał, a dodatkowo w trakcie nawrotu choroby namnażanie wirusa jest mniejsze niż w okresie pierwotnego zakażenia. Zakażenie opryszczką w czasie ciąży jest zagrożeniem dla płodu i może prowadzić do: poronienia (do poronień dochodzi w 25% przypadków, gdy do zakażenia płodu opryszczką doszło do 20. tygodnia ciąży), niskiej masy urodzeniowej, przedwczesnego porodu, małogłowia, jaskry, zapalenia tęczówki, małoocza. Bardzo ważna jest profilaktyka. Jeśli partner kobiety ciężarnej jest zakażony opryszczką narządów płciowych, powinien stosować prezerwatywy, a czasami zaleca się przeciwwirusowe leczenie lub całkowite powstrzymanie się od zbliżeń. Jeżeli partner kobiety ciężarnej przechodzi opryszczkę na ustach, to odradzany jest kontakt oralny. W takich przypadkach należy rozważyć profilaktyczne leczenie przeciwwirusowe partnera. Opryszczka u noworodków Do zakażenia opryszczką noworodka może dojść przez łożysko pod koniec porodu, w trakcie porodu lub zaraz po porodzie. Noworodkom zagraża cięższa choroba niż u niemowląt i starszych dzieci. Przebieg takiego zakażenia może być różnorodny. Jeśli doszło do wewnątrzmacicznego zakażenia opryszczką pod koniec ciąży, to u noworodka objawy opryszczki są widoczne bezpośrednio po urodzeniu lub w ciągu 24-48 godzin po urodzeniu. Gdy do zakażenia u noworodka doszło w czasie porodu, objawy pojawiają się kilka - kilkanaście dni później. U niektórych noworodków rozwijają się zmiany skórne, śluzówkowe, zmiany w obrębie oczu, u innych występuje postać ogólnoustrojowa o śmiertelności od 30% w przypadku leczonej choroby do 90%, gdy nie jest leczona. Zakażenie uogólnione może powodować u dziecka uszkodzenie wątroby, zakażenie układu oddechowego oraz uszkodzenie nadnerczy. Gdy wirus opryszczki zaatakuje ośrodkowy układ nerwowy, to w zdecydowanej większości przypadków (70% noworodków) dochodzi do uszkodzeń neurologicznych. Inną postacią zakażenia noworodkowego jest opryszczka rozsiana – dotyczy ona wielu narządów. Zdarza się, że przebiega z opryszczkowym zapaleniem mózgu. W aż 80% przypadków ta postać choroby kończy się śmiercią. Jeśli dojdzie do zakażenia opryszczką u noworodka, konieczna jest hospitalizacja i jak najszybsze podanie dziecku leku przeciwwirusowego. Jeśli kobieta po porodzie ma czynną opryszczkę i boi się zakazić noworodka, powinna podjąć działania zapobiegawcze: unikać bezpośredniego kontaktu dziecka ze zmianami i często myć ręce. Opryszczka u niemowląt i dzieci Niemowlęta i dzieci mogą zakazić się opryszczką w wyniku kontaktu z osobami z otoczenia, u których występuje aktywna postać zakażenia. U dzieci i niemowląt opryszczka ma na ogół dość łagodny przebieg. Pierwotne zakażenie jest często bezobjawowe lub ma postać opryszczkowego zapalenia jamy ustnej. Z objawami opryszczki u niemowlaka należy zgłosić się do pediatry w celu przepisania leku przeciwwirusowego. Leczenie opryszczki Należy zacząć od tego, że opryszczka powinna być leczona. Badania wskazują, że szybkie wdrożenie leczenia przeciwwirusowego pozawala skrócić czas, zasięg i nasilenie choroby, ale przede wszystkim zapobiega powikłaniom. Podstawowym lekiem stosowanym w zakażeniu opryszczkowym jest acyklowir – lek przeciwwirusowy na receptę, który hamuje replikację wirusów HSV-1 i HSV-2, ale też innych spokrewnionych wirusów. Lek powinien być podany w okresie objawów prodromalnych lub jak najwcześniej od pojawienia się pierwszych zmian. Jest wtedy najskuteczniejszy. Acyklowir najczęściej jest podawany doustnie, a czasami dożylnie (w przypadku dzieci do 3. miesiąca życia, upośledzonej odporności lub ciężkiej postaci opryszczkowego zakażenia narządów płciowych). Leczenie opryszczki może występować w różnych schematach. Aby wyleczyć opryszczkę wargową, przyjmuje się na ogół 200 mg acyklowiru 5 razy dziennie lub 400 mg 3 razy dziennie przez 5-10 dni. Inne leki na opryszczkę to walacyklowir oraz famcyklowir. Stosowane miejscowo maści i kremy nie są zalecane jako główna metoda leczenia opryszczki, ponieważ są mniej skuteczne i sprzyjają lekooporności wirusa. Jak pozbyć się opryszczki? Domowe sposoby Jeśli zakażenie opryszczką ma ciężki przebieg, zmiany pojawiły się na narządach płciowych albo są nasilone, zawsze należy udać się do lekarza. W przypadku niewielkich zmian w okolicy ust, można zastosować domowe leczenie. Do naturalnych środków stosowanych na „zimno” na ustach należą: miód, płukanki ziołowe z szałwii albo rumianku, czosnek, preparaty z witaminą E do stosowania miejscowego, witamina C, maść cynkowa. Aby pozbyć się opryszczki, lepiej unikać słodyczy (nadmiar cukru nasila objawy) oraz pokarmów alergizujących (mogą osłabiać zdolność organizmu do walki z chorobą). Powikłania opryszczki Opryszczka może skutkować różnorodnymi powikłaniami. Zagrożone są zwłaszcza osoby z obniżoną odpornością oraz kobiety ciężarne, u których zakażenie może rzutować na zdrowie płodu i dziecka po narodzinach. Do powikłań opryszczki wargowej należą: wyprysk opryszczkowaty Kaposiego, zapalenie siatkówki, powikłania ciąży (szczególnie, gdy doszło do pierwotnego zakażenia). Do powikłań opryszczki narządów płciowych należą: zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wątroby, powikłania ciąży. Czy można całkowicie wyleczyć opryszczkę? Zakażenie wirusem opryszczki jest nieuleczalne. Po pierwszym okresie objawowym wirus opryszczki ukrywa się w zwojach nerwowych przez całe życie osoby zakażonej – w obrębie głowy w nerwie trójdzielnym, a poniżej pasa w zwoju krzyżowym. Tam pozostaje w formie utajonej (latentnej). Okresowo dochodzi do bezobjawowej lub objawowej reaktywacji wirusa. Źródła: R. Nowicki (red.), S. Majewski (red.), Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019, A. Boroń-Kaczmarska (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, A. Lesiak, J. Narbutt, Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum 2017;3(4):147-151. Czytaj także:Ospa u dziecka – ospa wietrzna objawy, zdjęcia, leki i leczeniePółpasiec - objawy, zdjęcia zmian skórnych, zarażanie, leczenieOpryszczka narządów płciowychDomowe sposoby na opryszczkę - tanie, sprawdzone i ogólnodostępne Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Przejdź do zawartości AlgiChlorellaSpirulinaOwoce świataRośliny świataChorobyZdrowieForumSklepAlgiChlorellaSpirulinaOwoce świataRośliny świataChorobyZdrowieForumSklep Opryszczka na ustach – przyczyny i leczenie Opryszczka na ustach – przyczyny i leczenie Opryszczka na ustach nie wiąże się tylko z defektem kosmetycznym, ale również z dyskomfortem oraz dolegliwościami bólowymi. Co przyczynia się do jej powstawania oraz jak leczyć opryszczkę? Podpowiadamy. Spis treściCzym jest opryszczka na ustach?Przyczyny opryszczki na ustachJak objawia się opryszczka na ustach?Czy opryszczka na ustach jest zaraźliwa?Leczenie opryszczki na ustachDomowe sposoby na opryszczkęMiesiączka a opryszczka Czym jest opryszczka na ustach? Opryszczka na ustach jest chorobą zakaźną, którą wywołuje wirus HSV1 i HSV2. Często spotkać się można z jej wymiennymi nazwami tj. skwarka, zimno na ustach, febra,a także opryszczka zwykła. Należy zaznaczyć, że nie uaktywnia się ona w sposób regularny. Wirus może być przez lata uśpiony i czekać na odpowiedni moment, żeby się ujawnić. Wirus opryszczki nie jest leczony i nie ma sposobu na pozbycie się go z organizmu. Często zdarza się, że opryszczka lokalizuje się na czerwieni wargowej. Nie jest to jednak jej jedyne miejsce. Może pojawić się również na skórze wokół ust oraz obejmować nos i dziurki w nosie. Przyczyny opryszczki na ustach Opryszczkę na ustach powoduje obecność wirusa opryszczki HSV1 lub wirusa opryszczki HSV2. Ten pierwszy powoduje opryszczkę w jamie ustnej, nosie oraz opryszczkę narządów płciowych. Z kolei ten drugi przyczynia się w głównej mierze do opryszczki narządów płciowych. Opryszka często ujawnia się w momencie gdy: odporność organizmu jest mniejsza występuje miesiączka jesteśmy zmęczeni i zestresowani zmarzniemy przebywamy na silnym wietrze odwiedzamy solarium długo eksponujemy skórę na działanie promieni UV dotyczy nas anemia oraz niedobory witaminowe Jak objawia się opryszczka na ustach? Opryszczka wargowa objawia się skupiskiem krost oraz owrzodzeń lub też bolesnymi pęcherzykami. Należy zaznaczyć, że powstaje ona w sposób nagły. Początkowo delikatna skóra na ustach staje się zaczerwieniona, napięta oraz odczuwalne jest uczucie jednoczesnego swędzenia i pieczenia. Następnie dochodzi do powstawania niewielkich rozmiarem pęcherzyków, które wypełnione są treścią surowiczą. W tym momencie można zarazić inną osobę. Czas trwania opryszczki wynosi zwykle 7-10 dni, podczas których dochodzi do wysychania pęcherzyków, a także tworzenia się strupka. Warto aby strupek odpadł samodzielnie, żeby uniknąć zakażenia bakteryjnego oraz nieestetycznej blizny. Opryszczka często posiada charakter łagodny, bez występowania tzw. ogólnych symptomów jak np: gorączka, bóle mięśni czy ogólne osłabienie organizmu. Czy opryszczka na ustach jest zaraźliwa? Tak opryszczką można się zarazić, przede wszystkim poprzez kontakt z płynem surowiczym występującym w pęcherzykach. Należy nadmienić, że wirus opryszczki występuje w ślinie chorego, w związku z tym do zarażenia może dojść na skutek bezpośredniego kontaktu z nią, a więc np. przez pocałunek, korzystanie ze wspólnych ręczników, kubków, talerzy. W momencie zarażenia dochodzi do wniknięcia wirusa w błonę śluzową do naczyń krwionośnych wywołując tam stan zapalny. Wirus opryszczki kumuluje się w postaci pęcherzyków przez 6 dni po czym układ immunologiczny reaguje na niego. Pęcherzyki zaczynają pękać, a skóra zaczyna się goić. Leczenie opryszczki na ustach Eliminacja wirusa opryszczki z organizmu niestety nie jest możliwa. W związku z tym na objawy choroby stosuje się zarówno maści z antybiotykiem jak i leki przeciwwiursowe. W sytuacji kiedy dokuczają silne dolegliwości bólowe zalecane są leki znieczulające o działaniu miejscowym. Domowe sposoby na opryszczkę Gdy dotyczy nas problem opryszczki można skorzystać również domowych sposobów jej pozbycia się. Należy do nich olejek z drzewa herbacianego stosowany miejscowo na zmiany aspiryna w połączeniu z odrobiną wody czosnek (smarowanie zmian) okłady z melisy aloes szałwia rumianek mięta Miesiączka a opryszczka Należy nadmienić, że zmiany hormonalne jakie zachodzą w organizmie kobiety podczas miesiączki mogą aktywować w pewien sposób wirusa opryszczki. W związku z tym tuż przed pojawieniem się miesiączki (kilka dni) szczególną uwagę należy zwrócić na higienę dłoni oraz twarzy, szczególnie miejsc w obrębie ust. Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ... Zobacz tutaj ... Podziel się tym ze znajomymi! Podobne wpisy Page load link Najczęstsze dolegliwości błony śluzowej jamy ustnej dotyczące dzieci i młodzieży do 20. roku życia są związane z pojawieniem się nadżerek lub owrzodzeń. Wykwity te stanowią bezpośrednią przyczynę silnych dolegliwości bólowych w jamie ustnej, przez co utrudniają przyjmowanie pokarmów, mowę, koncentrację i przeprowadzanie czynności higienicznych, a więc mają znaczący negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Trafne rozpoznanie wymaga od lekarza praktyka aktualnej wiedzy z zakresu etiopatogenezy wielu chorób o podobnych objawach klinicznych. Jedno z opublikowanych badań jako główne przyczyny występowania nadżerek lub owrzodzeń w jamie ustnej wymienia infekcję wirusem opryszczki (opryszczkowe zapalenie jamy ustnej lub opryszczka nawracająca) oraz afty nawracające (recurrent aphthous stomatitis – RAS). Zmiany te nie powinny być jednak mylone z białymi lub biało-czerwonymi wykwitami występującymi w jamie ustnej u dzieci w wyniku infekcji grzybiczej, często określanymi mianem pleśniawek. Leczenie ich u dzieci ogólnie zdrowych przeważnie polega na terapii przeciwgrzybiczej, wdrożeniu higieny jamy ustnej i właściwej diecie wspartej zastosowaniem probiotyków. POLECAMY Infekcje wirusowe Wśród wirusów wywołujących zmiany w jamie ustnej Herpes simplex zajmuje szczególne miejsce, gdyż zakażenie nim stanowi jedną z najpowszechniejszych infekcji występujących wśród populacji ludzkiej. Przeważnie do infekcji wirusowej dochodzi już we wczesnym dzieciństwie, ok. pierwszego–szóstego roku życia. Są za nią odpowiedzialne wirusy opryszczki HSV-1 lub HSV-2, z licznymi podtypami serologicznymi. Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej W wyniku pierwotnego kontaktu z konkretnym typem wirusa dochodzi do pojawienia się objawów ostrej choroby wirusowej (objawy pseudogrypowe), czyli w tym przypadku opryszczkowego zapalenia jamy ustnej. Początkowo przebiega ono z wysoką temperaturą, złym samopoczuciem, bólami mięśniowymi, powiększeniem węzłów chłonnych, a dopiero po dwóch–trzech dniach pojawiają się wykwity miejscowe w jamie ustnej w postaci licznych pęcherzyków (wykwity pierwotne). Pęcherzyki te szybko pękają, przekształcając się w nadżerki (wykwity wtórne). Zapalnie zmieniona jest cała błona śluzowa jamy ustnej, warg, dziąseł, podniebienia, a na języku występuje szary nalot. Po dwóch–trzech tygodniach choroba ustępuje. Najpierw cofają się objawy ogólne, a następnie miejscowe w jamie ustnej. Wirusy te posiadają właściwości neurotropowe i pozostają w zwojach czuciowych nerwu trójdzielnego. W przypadku ekspozycji na inny podtyp serologiczny wirusa opryszczki wszystkie wymienione objawy mogą wystąpić ponownie. Historycznie taką powtórną infekcję określano jako aftowe zapalenie jamy ustnej. Opryszczka nawracająca Choroba ta powstaje w wyniku aktywacji infekcji wirusami bytującymi już w zwojach nerwowych w wyniku spadku odporności gospodarza. Może on zostać wywołany nasłonecznieniem lub wyziębieniem, stresem, przemęczeniem, a także współistnieniem innych chorób. Zmiany dotyczą przeważnie wargi dolnej lub górnej na granicy czerwieni warg i części skórnej warg, w okolicy kątów ust. Pojawienie się pęcherzyków (wykwit pierwotny) poprzedza wystąpienie objawów prodromalnych: pieczenie, tkliwość, ból, napięcie, mrowienie. Zejściem wykwitu pierwotnego jest nadżerka i strup (wykwity wtórne). Strup powstaje tyko w części skórnej warg. Pozostałe choroby wirusowe Wykwity w jamie ustnej o charakterze nadżerek mogą powstawać także w przebiegu innych chorób wirusowych, takich jak ospa wietrzna, półpasiec, herpangina Zahorskiego, zapalenia adenowirusowe, choroba dłoni, stóp i jamy ustnej, pryszczyca, cytomegalia, różyczka, odra czy AIDS. Warto mieć na uwadze, że dolegliwości związane z infekcjami wirusowymi w jamie ustnej mogą nakładać się czasowo na objawy ząbkowania. Afty nawracające Zalicza się je do najczęściej występujących chorób błony śluzowej jamy ustnej o charakterze nieinfekcyjnym. Charakteryzują się nawracającymi nadżerkami lub owrzodzeniami, które pojawiają się na wyścielającej błonie śluzowej jamy ustnej (podniebienie miękkie i tylna ściana gardła, wargi, policzki, powierzchnia brzuszna języka). Mogą być pojedyncze lub mnogie. Są pokryte szaro-białym włóknikowatym nalotem i otacza je rąbek zapalny. Afty nawracające występują przeważnie u osób ogólnie zdrowych, u których za pomocą badań dodatkowych, takich jak ocena podstawowych parametrów krwi obwodowej (morfologia, poziomy żelaza, glukozy i witaminy B12 w surowicy), testów alergicznych i innych, nie można stwierdzić występowania konkretnych chorób ogólnoustrojowych. Odrębną grupę osób z aftami nawracającymi stanowią ci chorzy, u których co prawda w wyniku badań dodatkowych stwierdzono występowanie określonych nieprawidłowości, ale po podjęciu ich skutecznego leczenia nawracające wykwity w jamie ustnej nadal się pojawiają. Etiologia aft nawracających przez wiele lat pozostawała niewyjaśniona. Liczne badania nad etiopatogenezą tego schorzenia wskazują na występowanie pewnych zaburzeń odpowiedzi immunologicznej u osób z aftami. Zaburzenia te są większe u osób z cięższym przebiegiem klinicznym aft. Za czynnik sprzyjający powstawaniu wykwitu aftowego w jamie ustnej uznawany jest miejscowy uraz, który jednak nie uszkadza nabłonka lub błony śluzowej jamy ustnej. Może on powstawać na skutek oddziaływania nieleczonych ubytków próchnicowych, nieprawidłowo wykonanych wypełnień (ostre krawędzie, chropowate powierzchnie), obecności korzeni zgorzelinowych, aparatów ortodontycznych, wad zgryzu, ostrych, startych zębów, parafunkcji oraz innych urazów zachodzących np. podczas nieostrożnego szczotkowania zębów czy spożywania twardych pokarmów. Uraz stanowi jedynie podłoże, na którym pojawią się wykwity aftowe. Zaburzenia odpowiedzi immunologicznej występujące u osób z aftami nawracającymi zasługują na szczególną uwagę. Przeprowadzone badania dotyczące zarówno krążących leukocytów, jak i komórek biorących bezpośredni udział w nacieku błony śluzowej jamy ustnej wykazały, iż w przypadkach powstawania wykwitu aftowego dochodzi do bezpośredniej lizy keratynocytów w wyniku reakcji immunopatologicznych. Wykazano, że u osób cierpiących na afty dochodzi do zaburzeń układu immunologicznego polegających na: przewlekłej preaktywacji neutrofili zarówno podczas występowania zmian, jak i w okresach ich remisji, zwiększonym wytwarzaniu reaktywnych form tlenu, któremu towarzyszy obniżona pojemność antyoksydacyjna surowicy krwi obwodowej, zwiększonym poziomie składowych układu dopełniacza i jego zwiększonej aktywności hemolitycznej, obniżeniu we krwi obwodowej odsetka limfocytów T pomocniczych i supresorowych/cytotoksycznych, podwyższeniu liczby komórek z receptorem dla interleukiny 2 (IL-2) i limfocytów B, komórek dziewiczych CD 4+ i CD 8+, jak również komórek pamięciowych niemających markerów CD 4 i CD 8. Można przypuszczać, że u chorych z aftami nawracającymi hipotetyczny czynnik powoduje aktywację komórek układu immunologicznego skutkującą uszkodzeniem błony śluzowej jamy ustnej. Może to być czynnik wirusowy lub bakteryjny, alergiczny, nietolerancja lub nadwrażliwość pokarmowa czy reakcja krzyżowa zachodząca pomiędzy Streptococcus sanguis a mitochondrialnym białkiem szoku termicznego, a może grupa czynników oddziałujących jednocześnie. Rodzaje aft nawracających Afty nawracające występują w czterech postaciach. Afty małe (RAS minor) W Polsce są nazywane aftami Mikulicza. Stanowią 80% wszystkich przypadków aft. Występują jako ograniczone, płytkie, koliste lub owalne nadżerki, pojedyncze lub mnogie, o powierzchni nekrotycznej barwy kremowobiałej, otoczone rąbkiem zapalnym. Wykwit rozwija się na zapalnym rumieniowym i lekko obrzękniętym podłożu, wyraźnie odróżniającym się od pozostałej niezmienionej zapalnie błony śluzowej. Wykwity goją się w ciągu 7–14 dni, nie pozostawiają blizn. Kierując się kryteriami częstości i wielkości występowania wykwitów, można dokonać podziału ich przebiegu klinicznego na: RAS minor o przebiegu łagodnym, kiedy wykwity pojawiają się raz na trzy miesiące lub rzadziej, a ich średnica jest mniejsza niż 0,5 cm, RAS minor o ciężkim przebiegu, kiedy afty występują przynajmniej raz w miesiącu, od kilku lat, a wykwity mają 0,5–1 cm. Afty duże (RAS major) Są określane jako afty Suttona lub periadenitis mucosa necrotica recurrens. Stanowią najcięższą odmianę aft. Stwierdza się je u ok. 10% chorych z RAS. Owrzodzenia mogą być pojedyncze bądź mnogie, o średnicy przekraczającej 1 cm i bardziej bolesne niż RAS minor. Zmiany utrzymują się przez kilka lub kilkanaście tygodni i goją się z pozostawieniem blizn. Z powodu bardzo silnych dolegliwości bólowych chorzy mogą mieć trudności z mówieniem i przyjmowaniem pokarmów. Afty opryszczkopodobne (RAS herpetiform) Ich występowanie stwierdza się u 10% chorych z RAS. Zmiany występują licznie, jednocześnie nawet ok. 100. Są drobniejsze niż w innych postaciach RAS, mają średnicę 1–2 mm. Mogą łączyć się ze sobą, wtedy zarys wykwitów jest nieregularny. Zmiany utrzymują się przez 7–14 dni i goją w okresie dwóch–trzech tygodni. Nadżerki wykazują tendencję do nawrotów w okresach krótszych niż miesiąc. Jednoobjawowa postać zespołu Behçeta Zespół Behçeta jest to wielosystemowe schorzenie zapalne o charakterze przewlekłym. Występuje triada objawów: afty nawracające błony śluzowej jamy ustnej, afty nawracające błony śluzowej narządów płciowych, nawracające zapalenie tęczówki. Ponadto mogą występować zmiany skórne, stawowe, neurologiczne oraz choroby nerek i przewodu pokarmowego. Wykwity w jamie ustnej przebiegają niekiedy z odczynem ogólnym w postaci podniesionej temperatury ciała, ogólnego osłabienia czy bólów objawowe (wykwity pseudoaftowe) Cykliczne występowanie nadżerek lub owrzodzeń na błonie śluzowej jamy ustnej może być uwarunkowane nieprawidłowościami lub chorobami ogólnoustrojowymi. Mogą być one wywołane konkretnymi chorobami lub nieprawidłowościami, takimi jak: choroba Addisona–Biermera charakteryzująca się niedoborem kwasu foliowego i witaminy B12, niedobory żelaza, horoba trzewna (celiakia), czyli nietolerancja glutenu, nadwrażliwości pokarmowe, choroba Leśniowskiego–Crohna, czyli przewlekły, nieswoisty proces zapalny mogący obejmować każdą część przewodu pokarmowego, choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego u dzieci (np. owsiki), zakażenia swoiste (kiła, gruźlica, promienica). W tych przypadkach skuteczne leczenie choroby zasadniczej lub wyrównanie stwierdzonych nieprawidłowości prowadzi do trwałej eliminacji wykwitów z jamy ustnej. Innym zagadnieniem dotyczącym dzieci jest zespół PFAPA. Jest on rozpoznawany głównie u dzieci poniżej piątego roku życia. Charakteryzuje się nawrotowym występowaniem epizodów gorączkowych z towarzyszącym aftowym zapaleniem jamy ustnej, zapaleniem gardła i powiększeniem szyjnych węzłów chłonnych. Etiopatogeneza zespołu PFAPA pozostaje nieznana, nie ma specyficznych badań ani testów diagnostycznych dla tego zespołu. Rokowanie jest jednak pomyślne, choroba ma tendencje do wygasania wraz z wiekiem. Niemniej charakteryzuje się kilkuletnim przebiegiem, uciążliwym ze względu na częstość nawrotów. Dotychczas nie stwierdzono występowania żadnych poważnych, późnych powikłań w jej przebiegu. Różnicowanie Przeprowadzenie prawidłowego badania podmiotowego i przedmiotowego oraz w uzasadnionych przypadkach badań dodatkowych stanowi niezbędny element właściwej terapii zmian nadżerkowych lub wrzodziejących w jamie ustnej. Należy mieć zawsze na uwadze, że większość zmian nadżerkowych i wrzodziejących w jamie ustnej poza urazem uszkadzającym (mechanicznym lub fizycznym) ma podłoże ogólnoustrojowe, które powinno zostać ustalone. Opisane najczęściej występujące zmiany w jamie ustnej u dzieci i młodzieży powinny być różnicowane pomiędzy sobą, jak również z rzadziej występującymi chorobami lub nieprawidłowościami mogącymi dawać podobny obraz kliniczny, takimi jak miejscowy uraz uszkadzający, utrudnione ząbkowanie, nadkażenia grzybicze, rumień wysiękowy wielopostaciowy, nekrotyczne zapalenie dziąseł lub jamy ustnej, zmiany w przebiegu chorób krwi, nieprawidłowości hormonalne, zmiany polekowe po sterydoterapii, chemioterapii, napromienianiu, w chorobach nowotworowych czy niedożywieniu. Bardzo ważny element profilaktyki nowotworowej stanowi leczenie i obserwacja każdego owrzodzenia w jamie ustnej przez okres nie dłuższy niż 14 dni. Po tym czasie owrzodzenie powinno ulec znacznemu zmniejszeniu, w przeciwnym wypadku istnieje obowiązek weryfikacji histopatologicznej obserwowanej zmiany. Leczenie Przed rozpoczęciem leczenia immunomodulującego u dzieci z aftami nawracającymi należy postarać się o wykluczenie ewentualnych przyczyn ogólnoustrojowych obserwowanych zmian. Jeżeli któryś z czynników branych pod uwagę stanowi przyczynę aft, leczenie immunostymulacyjne może nie przynieść oczekiwanych efektów, zwłaszcza w perspektywie długoterminowej (nawrót wykwitów). W przypadkach podejrzenia nadwrażliwości pokarmowej bywa stosowany dzienniczek dietetyczny, w którym rodzice chorego odnotowują składnik całkowicie wyeliminowany z diety przez okres 21 dni oraz obserwacje dotyczące pojawiania się bądź nie nowych wykwitów aftowych. Do najczęstszych składników pokarmowych predysponuj... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Forum Stomatologii Praktycznej Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma ...i wiele więcej! Sprawdź Zmiany pęcherzowe w jamie ustnej – przyczyny Zmiany pęcherzowe na błonie śluzowej jamy ustnej mogą być wynikiem urazu, infekcji lub schorzeń związanych z działaniem układu immunologicznego. Pęcherze i pęcherzyki wykazują tendencję do łatwego pękania z pozostawieniem nadżerek lub owrzodzeń. Choroby pęcherzowe mogą być bolesne i dotyczyć pacjentów w każdym wieku. U dzieci i młodych dorosłych częściej jednak występują opryszczkowe zapalenia jamy ustnej i zmiany w przebiegu ospy wietrznej, a u starszych pacjentów częściej rozpoznaje się pęcherzycę, chorobę Duhringa czy pemfigoid błon śluzowych. Pierwotne opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł Pierwotne opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł (postać pierwotnego zakażenia HSV – herpes simplex virus) to najczęstsza infekcja wirusowa w jamie ustnej. Zazwyczaj powodowana jest przez wirus opryszczki zwykłej typu 1 (HSV-1), ale obserwuje się również zakażenia wirusem HSV typu 2 (tzw. typem genitalnym). HSV-1 łatwo rozprzestrzenia się przez ślinę; źródłem zakażenia może być osoba chora lub nosiciel bezobjawowy. Infekując komórki nabłonka śluzówki jamy ustnej wirus HSV przyczynia się do powstawania śródnabłonkowych pęcherzyków, które pękają i pozostawiają strupy na wargach lub nadżerki w jamie ustnej. Zmianom towarzyszy obrzmienie i zaczerwienienie dziąseł; może wystąpić gorączka, ból głowy i powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. Po wyleczeniu zakażenia pierwotnego utajony HSV rezyduje w tkance nerwowej i innych tkankach okolicy ustno-twarzowej. Opryszczka nawracająca Wtórne zakażenie wirusem opryszki zwykłej wiąże się z reaktywacją latentnej postaci HSV, na skutek miejscowego załamania dozoru immunologicznego lub zmian lokalnych mediatorów zapalnych (umożliwiających replikację wirusa). Choroba przebiega z wysiewem pęcherzyków, które pękają i pozostawiają nadżerkę. Ospa wietrzna i półpasiec Pierwotne zakażenie wirusem VZV (Varicella zoster virus – wirusem ospy wietrznej i półpaśca) wywołuje ospę wietrzną (w dzieciństwie). Reaktywacja latentnego VZV klinicznie objawia się jako półpasiec (w późniejszym okresie życia). Czynnikiem sprzyjającym reaktywacji najczęściej jest immunosupresja (powodowana nowotworem złośliwym, lekami, zakażeniem wirusem HIV i in.) Ospa wietrzna objawia się plamisto-grudkową wysypką na skórze, którą mogą poprzedzać (lub jej towarzyszyć) drobne nadżerki w jamie ustnej – na błonie śluzowej podniebienia i gardła. Reaktywacja VZV w półpaścu przebiega z silnym bólem po jednej stronie ciała, po którym pojawiają się zmiany pęcherzykowe (występujące jednostronnie, ograniczone do błony śluzowej i skóry unerwionej pojedynczą gałęzią nerwu trójdzielnego). Pemfigoid błon śluzowych Pemfigoid błon śluzowych (mucous membrane pemphigoid, MMP) jest autoimmunologiczną chorobą pęcherzową, która może zajmować błony śluzowe i/lub skórę. Zmiany w jamie ustnej zazwyczaj przyjmują postać bolesnych owrzodzeń śluzówki lub złuszczającego zapalenia dziąseł. Pęcherzyki i pęcherze mogą być wypełnione krwią, mają skłonność do szybkiego pękania. Zmiany w jamie ustnej najczęściej goją się bez bliznowacenia. Choroba Duhringa Choroba Duhringa (dermatitis herpetiformis) jest skórną postacią celiakii, związaną z nadwrażliwością na alfagliadynową frakcję białek pszenicy (wrażliwość na gluten). To choroba przewlekła przebiegająca z powstawaniem skupisk pęcherzyków na skórze lub błonie śluzowej, które mogą być poprzedzone zmianami rumieniowymi. Towarzyszy im silny świąd. W niektórych przypadkach zmiany w jamie ustnej są pierwszym objawem choroby. Rumień wysiękowy wielopostaciowy Rumień wysiękowy wielopostaciowy (erythema exudativum multiforme, EM) jest ostrą, nawrotową chorobą śluzówkowo-skórną, z tendencją do samoograniczania się. Jej etiologia nie została w pełni poznana, uważa się jednak, że to rodzaj reakcji nadwrażliwości, głównie na czynniki infekcyjne (wirus opryszczki zwykłej) lub niektóre leki (np. sulfonamidy). W jamie ustnej obserwuje się zmiany rumieniowe, pęcherze, rozsiane bolesne nadżerki i owrzodzenia oraz strupy krwotoczne na wargach. Proces chorobowy może objąć śluzówkę jamy ustnej, oczu i narządów płciowych – pojedynczo albo w skojarzeniu ze zmianami skórnymi. Choroba przebiega często z powiększeniem węzłów chłonnych i ogólnym złym samopoczuciem. Pęcherzyca Pęcherzyca to grupa autoimmunologicznych chorób pęcherzowych przebiegających z zajęciem skóry, jamy ustnej i innych błon śluzowych. W Polsce najczęstszą postacią jest pęcherzyca zwykła (pemphigus vulgaris, PV) powodująca obszary zmian nadżerkowych na śluzówce jamy ustnej, które mogą przechodzić na przełyk. W pęcherzycy dochodzi do wytwarzania krążących przeciwciał skierowanych przeciwko białku budującemu desmosomy w skórze i błonie śluzowej. W pęcherzycy zwykłej antygen stanowi desmogleina 3. Przeciwciało (po związaniu z tym antygenem) aktywuje układ dopełniacza i aktywator plazminogenu, powodując akantolizę i powstawanie łatwo pękających pęcherzy.

opryszczka w jamie ustnej forum